1. Prawo autorskie; utwór - definicja.
Prawo autorskie (ang. copyright) – pojęcie prawnicze oznaczające ogół praw przysługujących autorowi utworu albo zespół norm prawnych wchodzących w skład prawa własności intelektualnej, upoważniających autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści finansowej.
Symbolem prawa autorskiego jest:
Zgodnie z ustawą, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Prawo autorskie działa automatycznie - ochrona praw autorskich rozpoczyna się z chwilą ustalenia utworu, bez konieczności spełnienia jakichkolwiek formalności przez jego twórcę. Utwór nie musi przy tym być skończony.
2. Typy licencji.
- FREEWARE
licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez ujawnienia kodu źródłowego.
Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część
freeware jest całkowicie darmowa jedynie do użytku domowego).
- PUBLIC DOMAIN
w najwęższym znaczeniu jest to twórczość, z której można korzystać bez
ograniczeń wynikających z uprawnień, które mają posiadacze autorskich praw majątkowych, gdyż prawa te wygasły lub twórczość ta nigdy nie była lub nie jest przedmiotem prawa autorskiego.
- ADWARE
rodzaj (i typ) licencji oprogramowania. Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawierającym funkcję wyświetlającą reklamy.
- CARDWARE lub Postcardware
- GNU, jej celem jest przekazanie użytkownikowi czterech wolności:
- wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)
- wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)
- wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)
- wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała społeczność (wolność 3).
- SHAREWARE
rodzaj licencji programu komputerowego,
który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi ograniczeniami lub z
niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników w określonym
czasie. Czasami po określonej liczbie dni (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (limit uruchomień) za taki program trzeba zapłacić przelewem lub zrezygnować z korzystania z niego, odinstalowując go.
- DEMO
Celowo
zubożona przez autorów wersja programu, która jest udostępniana
za darmo (np. poprzez internet). Taki zabieg marketingowy ma na celu
wzbudzić zainteresowanie danym produktem - najczęściej grą
komputerową. Istnieją trzy rodzaje oprogramowania demo: prezentacja
pozwalająca jedynie oglądać przygotowane przez autorów możliwosci
programu lub komputera, wersja interaktywna pozbawiona pewnych
funkcji w stosunku do pełnej wersji oprogramowania oraz wersja
pełna, ale o ograniczonym czasie działania. Na rozpowszechnianie
programu należy uzyskać zgodę autora.
- TRIAL
- OEM
przedsiębiorstwo sprzedające pod własną marką produkty wytworzone przez
inne firmy. Termin jest mylący, gdyż OEM nie zawsze jest wytwórcą, a
nawet nie jest producentem, lecz czasem tylko sprzedawcą sprzętu dla
użytkownika końcowego, choć zdarza się też, że jest jego projektantem.
- DONATIONWARE
Oprogramowanie na tej licencji
może być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod
warunkiem, że licencjobiorca zapłaci autorowi symboliczną kwotę.
Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.
- ABANDONWARE
- FIRMWARE
oprogramowanie wbudowane w urządzenie,
zapewniające podstawowe procedury obsługi tego urządzenia. Nowsze
urządzenia posiadają często możliwość aktualizacji tego oprogramowania.
- LICENCJA JEDNOSTANOWISKOWA I GRUPOWA
-
- Angielskie one-site licence, licencja uprawniająca użytkownika do zainstalowania nabytego oprogramowania tylko w jednym komputerze, obejmująca zakaz udostępniania takiego oprogramowania w sieci oraz na innych wolnostojących komputerach. Licencja jednostanowiskowa, jak każda, nie zabrania sporządzenia kopii zapasowej oprogramowania.
- Angielskie site licence, rodzaj licencji zezwalającej na użytkowanie oprogramowania w sieci lub w zestawie komputerów, np. w szkole lub w pracowni, określającej maksymalną liczbę stanowisk, na których wolno zainstalować objęte nią oprogramowanie. Odmianą licencji grupowej jest licencja sieciowa (network licence).
3. Odpowiedzialność karna.
- rozpowszechnianie w celu uzyskania korzyści majątkowej – kara pozbawienia wolności do lat 3,
- gdy rozpowszechnianie stanowi stałe źródło dochodu albo określona osoba kieruje lub organizuje tego rodzaju działalność – kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5,
- rozpowszechnianie utworu bez zgody - kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat,
- gdy sprawca działa nieumyślnie – kara grzywny, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku,
Naruszający
prawa autorskie może być także pociągnięty do odpowiedzialności
cywilnej, twórca może zażądać m.in.
- zaniechania naruszeń;
- usunięcia skutków naruszenia;
- naprawienia szkody (na zasadach ogólnych lub poprzez zapłatę dwu-, a w przypadku zawinionego naruszenia trzykrotności wynagrodzenia, jakie byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu);
- wydania uzyskanych korzyści;
- oświadczenia odpowiedniej treści, zamieszczonego w prasie.
