1. Prawo autorskie; utwór - definicja.
Prawo autorskie (ang. copyright) – pojęcie prawnicze oznaczające ogół praw przysługujących autorowi utworu albo zespół norm prawnych wchodzących w skład prawa własności intelektualnej, upoważniających autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści finansowej.
Symbolem prawa autorskiego jest:
Zgodnie z ustawą, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw
działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w
jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu
wyrażenia (utwór).
Prawo autorskie działa automatycznie - ochrona praw autorskich
rozpoczyna się z chwilą ustalenia utworu, bez konieczności spełnienia
jakichkolwiek formalności przez jego twórcę. Utwór nie musi przy tym być
skończony.
2. Typy licencji.
licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez ujawnienia kodu źródłowego.
Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część
freeware jest całkowicie darmowa jedynie do użytku domowego).
w najwęższym znaczeniu jest to twórczość, z której można korzystać bez
ograniczeń wynikających z uprawnień, które mają posiadacze autorskich praw majątkowych, gdyż prawa te wygasły lub twórczość ta nigdy nie była lub nie jest przedmiotem prawa autorskiego.
rodzaj (i typ) licencji oprogramowania. Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawierającym funkcję wyświetlającą reklamy.
- CARDWARE lub Postcardware
rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową
(najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania emaila.
- GNU, jej celem jest przekazanie użytkownikowi czterech wolności:
- wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)
- wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)
- wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)
- wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania
własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała społeczność
(wolność 3).
rodzaj licencji programu komputerowego,
który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi ograniczeniami lub z
niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników w określonym
czasie. Czasami po określonej liczbie dni (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (limit uruchomień) za taki program trzeba zapłacić przelewem lub zrezygnować z korzystania z niego, odinstalowując go.
Celowo
zubożona przez autorów wersja programu, która jest udostępniana
za darmo (np. poprzez internet). Taki zabieg marketingowy ma na celu
wzbudzić zainteresowanie danym produktem - najczęściej grą
komputerową. Istnieją trzy rodzaje oprogramowania demo: prezentacja
pozwalająca jedynie oglądać przygotowane przez autorów możliwosci
programu lub komputera, wersja interaktywna pozbawiona pewnych
funkcji w stosunku do pełnej wersji oprogramowania oraz wersja
pełna, ale o ograniczonym czasie działania. Na rozpowszechnianie
programu należy uzyskać zgodę autora.
rodzaj licencji na programy komputerowe
polegający na tym, że można go używać przez z góry ustalony czas (od 7
do 90 dni). Po upływie
ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to
rejestracja albo usunięcie z dysku twardego.
przedsiębiorstwo sprzedające pod własną marką produkty wytworzone przez
inne firmy. Termin jest mylący, gdyż OEM nie zawsze jest wytwórcą, a
nawet nie jest producentem, lecz czasem tylko sprzedawcą sprzętu dla
użytkownika końcowego, choć zdarza się też, że jest jego projektantem.
Oprogramowanie na tej licencji
może być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod
warunkiem, że licencjobiorca zapłaci autorowi symboliczną kwotę.
Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.
oprogramowanie, którego twórca już nie sprzedaje i nie zapewnia dla niego obsługi.
oprogramowanie wbudowane w urządzenie,
zapewniające podstawowe procedury obsługi tego urządzenia. Nowsze
urządzenia posiadają często możliwość aktualizacji tego oprogramowania.
- LICENCJA JEDNOSTANOWISKOWA I GRUPOWA
-
- Angielskie one-site licence,
licencja uprawniająca użytkownika do zainstalowania nabytego
oprogramowania tylko w jednym komputerze, obejmująca zakaz
udostępniania takiego oprogramowania w sieci oraz na innych
wolnostojących komputerach. Licencja jednostanowiskowa, jak każda,
nie zabrania sporządzenia kopii zapasowej oprogramowania.
- Angielskie site licence,
rodzaj licencji zezwalającej na użytkowanie oprogramowania w sieci
lub w zestawie komputerów, np. w szkole lub w pracowni,
określającej maksymalną liczbę stanowisk, na których wolno
zainstalować objęte nią oprogramowanie. Odmianą licencji grupowej
jest licencja sieciowa (network licence).
3. Odpowiedzialność karna.
-
rozpowszechnianie w celu
uzyskania korzyści majątkowej – kara pozbawienia wolności do
lat 3,
-
gdy rozpowszechnianie
stanowi stałe źródło dochodu albo określona osoba kieruje lub
organizuje tego rodzaju działalność – kara pozbawienia wolności
od 6 miesięcy do lat 5,
-
rozpowszechnianie utworu bez zgody - kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat,
-
gdy sprawca działa
nieumyślnie – kara grzywny, kara ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do roku,
Naruszający
prawa autorskie może być także pociągnięty do odpowiedzialności
cywilnej, twórca może zażądać m.in.
zaniechania naruszeń;
usunięcia skutków
naruszenia;
naprawienia szkody (na
zasadach ogólnych lub poprzez zapłatę dwu-, a w przypadku
zawinionego naruszenia trzykrotności wynagrodzenia, jakie byłoby
należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie
z utworu);
wydania uzyskanych
korzyści;
oświadczenia odpowiedniej
treści, zamieszczonego w prasie.